راهنمای جامع آزمون کارشناسی ارشد و دکتری علوم خاک

 

معرفی رشته علوم خاک
از پیدایش علم خاکشناسی تقریباً یک قرن می گذرد و در این مدت از یک دانش وابسته به زمین شناسی تحولات شگرفی یافته و بصورت شاخه ای از علوم طبیعی که از سایر رشته ها متأثر و ضمناً بر آن‌ها اثر می‌گذارد،درآمده است.رشته خاکشناسی با دارا بودن مجموعه های از علوم و روش ها کارآیی های زیر را تأمین می نماید.
- شناسایی مراحل پیدایش و تکامل خاک ها و تحولاتی که در خصوصیات مختلف آنها ایجاد می شود.
- آشنایی با شیمی خاک و روشهای افزایش حاصلخیزی خاک
- آشنایی با فیزیک خاک و عواملی که خاک زراعی و باغی را مورد تهدید قرار می دهد و روشهای حفظ،نگهداری و اصلاح و تقویت آن.
- شناسایی روابط آب،خاک و گیاه جهت افزایش بهره‌وری آب و خاک در تولید محصولات کشاورزی.
- آشنایی با روشهای مدیریت پایدار خاک.

 

بازار کار در اين رشته شامل موارد زير است
رشته خاکشناسي با داشتن چهار گرايش شيمي و حاصلخيزي،پيدايش و رده بندي،فيزيک و حفاظت و بيولوژي خاک تمامي نيازهاي مربوط به خاک را تأمين مي نمايد و از اين‌رو آئينه اي از مسائل مربوطه را در پيش روي مان قرار مي دهد.در زير پاره اي از موقعيت هاي شغلي رشته مذکور به اختصار بيان شده است.
رشته خاکشناسي با گرايش شيمي و حاصلخيزي خاک در آزمايشگاههاي شيمي خاک دولتي و خصوصي،در گلخانه ها و سازمان هاي حفاظت محيط زيست و مؤسسات تحقيقاتي براي تجزيه عناصر موجود در خاک،آب و گياه و همچنين تعيين پارامترهاي فيزيکي موجود در خاک،تعيين سطح کود مورد نياز خاک و تغذيه گياه کاربرد دارد.
رشته خاکشناسي با گرايش پيدايش و رده بندي خاک‌ها در شرکت‌هاي مهندسي مشاور،تهيه نقشه‌هاي خاک،تهيه نقشه‌هاي حاصلخيزي خاک و مهمتر از همه در تعيين قابليت اراضي براي استفاده هاي آتي براساس استعداد اراضي و همچنين احداث سيستم هاي آبياري تحت فشار کاربرد دارد.
رشته فيزيک و فرسايش خاک در سازمان حفاظت خاک، منابع طبيعي و آبخيزداري و همچنين در شرکت هاي مهندسي مشاور در زمينه آبياري و زهکشي خاک‌ها،برآورد فرسايش و رسوب در حوضه هاي آبخيز،تخمين زمين لغزش، اجراي عمليات بيولوژيکي و مکانيکي،احداث سازه هاي موجود در مسير حرکت آبراهه و...کاربرد دارد.
رشته بيولوژي نيز در آزمايشگاه‌هاي بيولوژيک و بيوتکنولوژيک براي فراهم آوردن محيط مناسب رشد فون خاک و تنظيم و مديريت اين محيط در جهت ايجاد محيط زنده براي رشد گياه و جانوران کاربرد دارد.

 

کارشناسی علوم خاک به طور مشخص در چه صنایعی می تواند مشغول به کار شود؟
اینکه بخواهیم برای محل کار فارغ التحصیلان این رشته نام مکان خاصی را ببریم،کار دشواری است. گیرایی و راه گشایی خاک باعث استفاده انسان ها از این وسیله در اکثر مراکز صنعتی و غیر صنعتی شده است. در بین این مراکز بخش خصوصی،بازار کار مناسبی برای فارغ التحصیلان این رشته می باشد و اگر در بدنه دولت دنبال کار می گردید،وزارتخانه ها و تمامی موسسات دولتی می توانند جهت بهره وری بالاتر و بهتر،شما را به کار دعوت کنند.
با توجه به اينكه دورة كارشناسي ارشد معمولاً شامل 24 واحد درسي، 2 واحد سمينار و 6 واحد پايان‌نامه مي‌باشد،لازم است در گرايشي كه انتخاب مي‌كنيد دقت لازم را نسبت به ميزان علاقة خود داشته باشيد. اغلب دانشجوياني كه پاية تئوري خوبي ندارند در ارائه يك پايان نامة خوب دچار مشكل مي‌شوند.از اينرو توجه داشته باشيد كه انتخاب گرايش‌‌ها بر اساس علاقه و توانايي‌‌هايتان باشد.
نکته: در سالهای اخیر پذیرش دانشجو به صورت پژوهش محور (ارائه پروژه پایان دوره) و آموزش محور (گذراندن واحد درسی به جای ارائه پروژه پایان دوره) صورت می پذیرد.

 

دانشگاه هایی که دوره کارشناسی ارشد سراسری و آزاد علوم خاک را ارائه می دهند .
دانشگاه‌‌هاي بوعلی سینا،ارومیه،تبریز،تربیت مدرس،تهران،زابل، زنجان،شاهرود،شهرکرد،شهیدباهنرکرمان،چمران اهواز،شیراز،اصفهان، رامین اهواز،گرگان،ساری،فردوسی مشهد،گیلان،خرم آباد،اردبیل، رفسنجان،یاسوج و بیرجند و دانشگاه آزاد خوراسگان،اصفهان، فارس، خوزستان، کرج،مرند،میانه،تبریز و اراک
ظرفيت پذيرش در دانشگاه‌‌هاي دولتي حدود 380 نفر و در دانشگاه آزاد حدود 300 نفر مي‌باشد.برای مشاهده ظرفیت هر یک از دانشگاه‌ها در دانشگاه سراسری به دفترچه شماره 2 ضمیمه و دانشگاه آزاد به جدول شماره دو دفترچه مراجعه نمائید.

 

ادامه تحصیل در دکتری رشته علوم خاک در کدام دانشگاه ها انجام می شود.
دانشگاه تهران،بوعلی سینا همدان ،تبریز،تربیت مدرس،زنجان، شیراز،صنعتی اصفهان،گرگان،شهرکرد و شهید چمران اهواز رشته علوم خاک با گرایش های مختلف را دارند که به ترتیب دانشگاه‌ تهران، تبریز، صنعتی اصفهان و مدرس دارای رنک اول تا چهارم هستند. همچنین در دانشگاه آزاد در دانشگاه واحد علوم و تحقیقات تهران و خوراسگان تمامی گرایش ها پذیرش می شوند.
خوشبختانه برای تمامی گرایش های علوم خاک در ایران در مقطع دکتری امکان ادامه تحصیل وجود دارد که منابع هر گرایش به تفکیک در دانشگاه آزاد و دولت در جدول بهمراه ضرایب ارائه گردیده است.

 

منابع آزمون دکتری مهندسی کشاورزی- علوم خاک 1391 دانشگاه سراسری

رشته- کد گرایش	دروس	ضرایب
مجموعه علوم خاک - بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک - بیولوژی خاک (کد –2420)	1- زبان انگلیسی	1
	2- استعداد تحصیلی	1
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل: شیمی و حاصلخیزی خاک –فیزیک و حفاظت خاک –رده بندی و ارزیابی خاک	4
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل : روابط آب و خاک و گیاه تکمیلی –بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک –حاصلخیزی خاک و تکنولوژی تهیه کودهای زیستی	4
مجموعه علوم خاک - فیزیک و حفاظت خاک (کد –2421)	1- زبان انگلیسی	1
	2- استعداد تحصیلی	1
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل: شیمی و حاصلخیزی خاک –فیزیک و حفاظت خاک –رده بندی و ارزیابی خاک	4
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل : روابط آب و خاک و گیاه تکمیلی –فیزیک خاک تکمیلی –فرسایش و حفاظت خاک تکمیلی	4
مجموعه علوم خاک - پیدایش و رده بندی و ارزیابی خاک (کد –2422)	1- زبان انگلیسی	1
	2- استعداد تحصیلی	1
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل: شیمی و حاصلخیزی خاک –فیزیک و حفاظت خاک –رده بندی و ارزیابی خاک	4
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل : روابط آب و خاک و گیاه تکمیلی –ژنز و کانی شناسی خاک –رده بندی و ارزیابی اراضی	4
مجموعه علوم خاک - شیمی و حاصلخیزی خاک (کد –2423)	1- زبان انگلیسی	1
	2- استعداد تحصیلی	1
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل: شیمی و حاصلخیزی خاک –فیزیک و حفاظت خاک –رده بندی و ارزیابی خاک	4
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل : روابط آب و خاک و گیاه تکمیلی –شیمی خاک تکمیلی –حاصلخیزی خاک تکمیلی	4

 

 

منابع آزمون دکتری مهندسی کشاورزی- علوم خاک 1391 دانشگاه آزاد

رشته- کد گرایش	دروس	ضرایب
مجموعه علوم خاک - بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک - بیولوژی خاک (کد –50228)	شیمی خاک	2
	شیمی خاک	1
	کانی های رسی	2
	حاصلخیزی خاک	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1
مجموعه علوم خاک - فیزیک و حفاظت خاک (کد –50219)	ریاضیات	1
	فرسایش و حفاظت خاک	2
	فیزیک خاک	2
	رابطه آب، خاک و گیاه	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1
مجموعه علوم خاک - پیدایش و رده بندی و ارزیابی خاک (کد –50218)	پیدایش و رد بندی خاک	2
	کانی های رسی	1
	ارزیابی تناسب اراضی	1
	ژئوموروفولوژی	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1
مجموعه علوم خاک - شیمی و حاصلخیزی خاک (کد –50217)	شیمی خاک	2
	کانی های رسی	1
	حاصلخیزی خاک	2
	رابطه آب، خاک و گیاه	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1

 

 

منابع آزمون دکتری مهندسی کشاورزی- علوم خاک 1391 دانشگاه آزاد

رشته- کد گرایش	دروس	ضرایب
مجموعه علوم خاک - بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک - بیولوژی خاک (کد –50228)	شیمی خاک	2
	شیمی خاک	1
	کانی های رسی	2
	حاصلخیزی خاک	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1
مجموعه علوم خاک - فیزیک و حفاظت خاک (کد –50219)	ریاضیات	1
	فرسایش و حفاظت خاک	2
	فیزیک خاک	2
	رابطه آب، خاک و گیاه	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1
مجموعه علوم خاک - پیدایش و رده بندی و ارزیابی خاک (کد –50218)	پیدایش و رد بندی خاک	2
	کانی های رسی	1
	ارزیابی تناسب اراضی	1
	ژئوموروفولوژی	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1
مجموعه علوم خاک - شیمی و حاصلخیزی خاک (کد –50217)	شیمی خاک	2
	کانی های رسی	1
	حاصلخیزی خاک	2
	رابطه آب، خاک و گیاه	2
	زبان تخصصی انگلیسی	1

 

آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک
آزمون دانشگاه سراسری:

در آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه های سراسری مواد امتحانی با توجه به ضرایب آنها مطرح می گردد.
1. زبان عمومي و تخصصي
2. شيمي و حاصلخيزي خاك
3. فيزيك خاك
4. بيولوژي خاك
5. پيدايش و رده‌بندي خاك‌ها
6. فرسايش و حفاظت خاك

کد رشته امتحانی	رشته – گرایش	مواد امتحانی و جدول ضرایب به ترتیب دروس در هر گرایش ( از راست به چپ)
1308	مهندسی کشاورزی – علوم خاک	1- زبان عمومی و تخصصی 2- شیمی و حاصلخیزی خاک 3- فیزیک خاک 4- بیولوژی خاک 5- پیدایش و رده بندی خاک ها 6- فرسایش و حفاظت خاک
	شماره درس:	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
1	شیمی و حاصلخیزی خاک	1	2	1	1	1	1
2	فیزیک و حفاظت خاک	1	2	1	1	1	1
3	بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک	1	2	1	1	1	1
4	پیدایش , رده بندی و ارزیابی خاک	1	2	1	1	1	1

 

نکته 1:مجموع زمان در نظر گرفته شده برای 180 سوال کنکور سراسری 150دقیقه می باشد.(زمان هر تست 72 ثانیه)
نکته 2:مجموع زمان در نظر گرفته شد برای90 سوال کنکور آزاد180 دقیقه می باشد.(زمان هر تست 120 ثانیه)

 

 

آزمون دانشگاه آزاد:
در آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه های آزاد، مواد امتحانی با توجه به ضرایب آنها مطرح می گردد

کد رشته امتحانی 5500	رشته امتحانی	مواد امتحانی و ضرایب به ترتیب دروس در هر گرایش (از راست به چپ)
	مجموعه 5 کشاورزی	1- آمار و ریاضی 2- زبان تخصصی 3- پیدایش، رده بندی و ارزیابی خاک 4-شیمی و حاصلخیزی خاک 5-فیزیک و حفاظت خاک 6-رابطه آب و خاک و گیاه
50380	مهندسی کشاورزی – خاک شناسی گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک	1		2		1		3		1		2
		1- آمار و ریاضی 2- زبان تخصصی 3- پیدایش، رده بندی و ارزیابی خاک 4-شیمی و حاصلخیزی خاک 5-فیزیک و حفاظت خاک 6-رابطه آب و خاک و گیاه
50381	مهندسی کشاورزی – خاک شناسی گرایش پیدایش، رده بندی و ارزیابی خاک	1	2		3		2		1		1
		1- آمار و ریاضی 2- زبان تخصصی 3- پیدایش، رده بندی و ارزیابی خاک 4-شیمی و حاصلخیزی خاک 5-فیزیک و حفاظت خاک 6-رابطه آب و خاک و گیاه
50382	مهندسی کشاورزی – خاک شناسی گرایش فیزیک و حفاظت خاک	2	2		1		1		3		1
		1- آمار و ریاضی 2- زبان تخصصی 3- پیدایش، رده بندی و ارزیابی خاک 4-شیمی و حاصلخیزی خاک 5-فیزیک و حفاظت خاک 6-رابطه آب و خاک و گیاه
50383	مهندسی کشاورزی – خاک شناسی گرایش بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک	1	2		1		2		1		3

 

آزمون ارشد و کلیات:
در آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاههای سراسری مجموع زمان در نظر گرفته شده برای سوالات عمومی و تخصصی150 دقیقه است. علاوه بر تعدد منابع و حضور موسسات آماده سازی منابع برای آزمون کارشناسی ارشد،عمدتاً مشاهده می شود که بیشتر موسسات به نوعی از روش خلاصه سازی منابع مرجع رشته استفاده می کنند با توجه به اینکه معمولا سرفصلهای خلاصه شده تنها برای دوره و جمع بندی (پایان مطالعه یا دوره طلایی) مناسب است و یا برای داوطلبانی مناسب است که از معلومات تخصصی کافی در رشته برخوردارند،جزوات مزبور که در غالب بسته های آموزشی ارائه می شود، داوطلب را در رسیدن به اهداف دروس چندان یاری نخواهد نمود.از این رو سنجش تکمیلی امیرکبیر مجموعه ای متشکل از جزوات دانشگاهی دانشگاههای معتبر، جزوات خلاصه برداری شده از منابع اصلی،سی دهای چندرسانه ای آموزشی شامل دروس اصلی را به داوطلبان پیشنهاد می کند.

 

زبان عمومی و تخصصی
زبان از جمله درس‌های مهمی به حساب می آید که با توجه به مقتضیات آموزشی در ایران،اکثر دانشجویان دارای ضعف های عمده در این درس می باشند. سیاست سازمان سنجش و آموزش کشور از سال 1380 بدین گونه است که در طراحی سوالات زبان برای آزمون ارشد، گرایش به سمت زبان عمومی سوق پیدا کرده،اعم از دستور زبان،لغت و درک مطلب که به شکلهای متفاوتی ارائه می‌گردد.آنچه که به عنوان درک مطلب ارائه می شود برگرفته از متون مهندسی علوم خاک است که حدود 15 سوال را به خود اختصاص می دهد و با اندکی تبحر و تجربه در ترجمه، براحتی می توان به این سوالات که به صورت درک مطلب ارایه شده اند پاسخ داد.
توجه داشته باشید می توان بدون داشتن دانش تخصصی در زمینه علوم خاک یا دانستن نکاتی که متن ارائه می نماید،فقط بواسطه ترجمه که لازمه آن دانستن تعدادی از لغات تخصصی ضروری و تعدادی از افعال عمومی که با تکرار فراوان می توان به حافظه سپرد و پاسخ داد. البته نباید نادیده گرفت که دانش تخصصی کاملاً ضروری است، اما یکی از راه حلهای مد نظر و خوب برای زبان همین است. افزایش دایره لغات و قدرت ترجمه.البته برای این مهم یعنی افزایش دانش ترجمه سنجش تکمیلی امیرکبیر جزوه ای را به نام فن و متدهای ترجمه ارائه کرده است که براحتی نیاز داوطلبان را در مقاطع عالی و تکمیلی برآورده می کند.
از آنجا که متون درسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اکثراً به زبان انگلیسی می باشد،افزایش توان درک زبان خارجی به صورت عمومی و تخصصی از لازمه های لاینفک برای دانشجویان پذیرفته شده می باشد.از آنجا که بیشتر دانشجویان رشته علوم خاک در این درس ضعیف اند و فقط تعداد معدودی اند که روی این درس در آزمون ارشد کار می کنند،برای اینکه از قافله رقابت عقب نیافتید با برنامه ای که ارایه می شود،می توانید به امید خدا مشکلات را حل و از مدعیان این درس شوید.
مهم نیست که شما در این درس ضعیف هستند با تلاش به راحتی می توانید به میزان مطلوبی با توجه به سطح معلومات قبلی و اکتسابی
پس از اجرای برنامه برسید.توجه شود اگر بتوانید در این درس، درصد بالائی بزنید،با توجه به اینکه اکثر داوطلبان این درس را کمتر مورد توجه قرار می دهند انحراف معیار ایجاد شده و باعث می شود داوطلب رتبه خوبی کسب کند.

ساختار زبان عمومی و تخصصی در آزمون:
در آزمون سراسری 30 سوال از زبان می آید.15 سوال به صورت مطلقاً از بخش عمومی شامل لغت، دستور زبان و درک مطلب با بارم بندی زیر:4 تست دستور زبان،8 تست لغت و3 تست از یک متن عمومی که برخی مواقع لغت را در بردارد گاهی اوقات دستور زبان و 15 سوال تخصصی از درک مطلب برگرفته از متون تخصصی علوم خاک طرح می گردد.

منابع مناسب برای زبان عمومی
برای آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک،موارد زیر پیشنهاد می شود و عمده تاکید ما در برنامه ریزی بر محور فراگیری و افزایش دایره لغات است.در واقع فرآیند یادگیری زبان در عمل چیزی فراتر از یک دوره 6 ماهه طول می کشد و اگر داوطلب تمام زمان خود را نیز معطوف به این درس نماید باز هم بعید به نظر می رسد که بتوان آن را به صورت کامل پاسخ گفت.با این اوصاف تمرکز روی بخش لغات به شما کمک خواهد نمود تا سوالات مربوط به لغات در بخش عمومی را پاسخ دهید و با دیدی مسلط و جامع به ترجمه متون تخصصی بپردازید.
برای داوطلبان تمام سطوح (طلائی، نقره ای و برنزی) پیشنهاد می کنیم در خصوص فراگیری لغت اهتمام ورزند که این خود در دوره پس از قبولی نیز بسیار کمک خواهد نمود.با این ترتیب برای بخش عمومی منبع آموزشی زیر پیشنهاد می شود.
1-زبان عمومی تحصیلات تکمیلی سنجش تکمیلی امیرکبیر که در آن تمام 504 لغت ضروری+ 101 لغت اضافی را به علاوه گرامر کامل تا سطح عالی (تافل) ارائه می گردد.در ضمن در کناره جزوه زبان عمومی فلش کارت لغت کاربردی (504 لغت) نیز ارائه می‌گردد.
نکته: یک راه ساده برای فراگیری لغات بیشتر در مدت زمان کم یا در فرصت های استراحت که می توان از آن بهره برد،رجوع به فرهنگ‌های لغت جیبی است.اگر بتوانید یک نمونه از این فرهنگ های لغات تهیه کنید و همیشه در کنار خود داشته باشید،تمرین چشمی روی لغات در فراگیری به شما بسیار کمک خواهد کرد.

 

سرفصلهای شورایعالی برنامه ریزی زبان عمومی
زمان ها Tenses
مجهول Passive
الگوهای فعل Verbal
جملات سببی Causatives
واژگان – فعل Verbs – Voc
درک متن Reading Comprehension
جمله واره صفتی Adjective Clauses
جمله واره اسمی Noun Clauses
جمله واره قیدی Adverb Clauses
واژگان – صفت Adjectives – Voc
وجه التزامی Subjunctives
درک متن Reading Comprehension
افعال کمکی Modals
جملات شرطی Conditionals
جملات غیرواقعی Unreal Past
اسم قابل و غیرقابل شمارش Count/ non- Count
واژگان – اسم Nouns – Voc
درک متن Reading Comprehension
موافقت فاعل با فعل Subject Verb Agreement
کلمات ربطی Sentence connectors
جابجایی فعل و فاعل Inversion
افعال دو کلمه ای Two –word Verbs
واژگان – قید Adverb – Voc
درک متن Reading Comprehension

 

زبان تخصصی
زبان تخصصی علوم خاک سنجش تکمیلی امیرکبیر که در آن سعی شده تمام لغات مورد نیاز ارائه گردد.

 

نکات تکمیلی در بررسی زبان
در بررسی درس زبان موارد کلی زیر پیشنهاد می شود.
- سعی کنید برنامه ای ثابت را در دستور کار قرار دهید.در برنامه پیشنهادی این مورد گنجانده شده است.به عنوان مثال هر روز در یک ساعت خاص فرضاً یک ساعت به ترجمه و حفظ لغت تخصیص دهید.
- بهتر است در هنگام مطالعه از برگه هایی کوچک برای نوشتن لغات مهم و ترجمه آن بهره ببرید.فرضاً در هر برگ 10 لغت را بهمراه ترجمه یادداشت کنید و در زمانهای آزاد بصورت چشمی موارد را مرور کنید.
- یکی از مشکلات بر سر راه تان در فراگیری و تسلط مقدماتی به ترجمه،بحث فراریت لغات است. در اوایل کار به کندی پیش خواهد رفت. بهتر است در چنین موارد کار ترجمه را رها نکنید حداقل تا یک ماه دیگر اگر بر اساس این برنامه پیش بروید،دانش و مهارت شما افزوده خواهد شد و در ضمن زبان به یک تفریح در دوره مطالعه برای شما تبدیل خواهد شد.
- سعی کنید لغات را هر هفته مرور کنید. استفاده از برگه های یادداشت شده بسیار موثر است.
- بهترین زمان برای مطالعه زبان هر شب قبل از خواب است. فرضاً 45 دقیقه الی 1 ساعت قبل از زمان استراحت شبانگاهی.
- از آنجا که فراگیری دستور زبان از دردسرهای خاصی برخوردار است، بهتر است داوطلبانی که در گروه نقره ای و برنزی قرار دارند به بخش لغات بیتشر تمرکز کنند تا دستور زبان. عملاً پاسخگویی بخش دستوری نیز،دشواری های خاص خود را به همراه خواهد داشت.

 

« شيمي و حاصل‌خيزي خاك »

منابع درس شیمی و حاصلخیزی به شرح زیر می باشد:
1ـجزوه شيمي و حاصلخيزي خاك سنجش تکمیلی امیرکبیر شامل درسنامه و تست های طبقه بندی شده کنکور و تست های تالیفی شبیه سازی شده کنکور
2ـشيمي خاك Bohne، ترجمه حسام مجلسي
3ـشيمي خاك، دكتر اوستان
4ـمديريت حاصلخيزي براي كشاورزي پايدار، دكتر سواقبي و دكتر اردلان
درس شيمي و حاصلخيزي خاک در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 شامل 30 تست بوده و داراي ضريب (2) مي‌باشد که بالاترين ضريب را در بين دروس رشته مهندسي علوم خاک دارا مي‌باشد که دليلي بر اهميت بالاتر اين درس مي‌باشد.
درس شيمي و حاصلخيزي خاک در آزمون کارشناسي ارشد تلفيقي از دروس: شيمي خاک،حاصلخيزي خاک،تغذيه گياه و خاکهاي شور و سديمي در دوره کارشناسي مي‌باشد که همه اين دروس سه واحدي مي‌باشند. بنابراين خواندن سرفصل‌هاي اين دروس براي آزمون کارشناسي ارشد الزامي مي‌باشد.
سرفصل‌هاي شيمي خاک اين درس شامل: فاز جامد خاک، فاز مايع خاک (تعادل‌هاي بين محلول خاک و فاز جامد)،پديده‌هاي جذبي در خاک، تبادل کاتيوني،ابقاي آنيوني و مولکولي،خاک‌هاي اسيدي،خاک‌هاي شور و سديمي و اکسايش و کاهش مي‌باشد. درس خاک‌هاي شور و سديمي در قالب سرفصل‌هاي شيمي خاک آورده مي‌شود.در آزمون های کارشناسی ارشد سال‌هاي اخير بيشترين توجه به مبحث روش‌هاي تأمين نياز كودي و عناصر ماكرو مي‌باشد.

سرفصل‌هاي حاصلخيزي خاک اين درس شامل:رشد و عوامل موثر بر آن، عناصر غذايي پر مصرف (نيتروژن، فسفر، پتاسيم، کلسيم و منيزيم و گوگرد)،عناصر غذايي کم مصرف (آهن، منگنز، روي، مس، موليبدن و بر) و نقش عناصر غذايي در متابوليسم گياهي مي‌باشد. درس تغذيه گياه که مباحث بسيار مهمي دارد در قالب سر فصل‌هاي اين درس آورده مي‌شود.
کتاب شيمي خاک بوهن کتاب مرجع براي درس شيمي خاک دوره کارشناسي مي‌باشد، اما ترجمه بسيار سنگيني دارد که بسياري از دانشجويان از خواندن آن خودداري مي‌کنند و کتاب حاصلخيزي خاک دکتر ثواقبي و دکتر اردلان داراي مباحث بيشتر از سر فصل‌هاي مربوط به اين درس مي‌باشد. مباحث مربوط به درس تغذيه گياه و خاک‌هاي شور و سديمي نيز بيشتر در قالب جزوات کلاسي مي‌باشد که دسترسي به جزوه کامل و مناسب براي کنکور مشکل و وقت گير است.بنابراين سنجش تکمیلی امیر کبیراقدام به تأليف جزوه شيمي و حاصلخيزي خاک نموده است كه در تأليف اين جزوه سعي شده تمام سرفصل‌هاي مربوط به اين درس در کنکور در قالب يک کتاب جامع و کامل آورده شود تا نيازي به استفاده از منابع ديگر نباشد.
تعداد سوالات مباحث شيمي خاک و حاصلخيزي خاک در آزمون سراسري کارشناسی ارشدسال 91 برابر بوده يعني 15 سوال از مباحث شيمي و 15 سوال از مباحث حاصلخيزي خاک،اما مباحث شيمي خاک به علت پيچيدگي بيشتر لازم است بيشتر مورد توجه قرار گيرد، به ويژه اين‌که در مباحث شيمي نياز به دانستن اصول شيمي و واحدهاي شيميايي مي‌باشد.
در جزوه شيمي و حاصلخيزي خاک سنجش تکمیلی امیر کبیرسعي شده از هر مبحث تست آورده شود تا درک و اهميت بهتر مطلب براي داوطلبان روشن گردد. در پايان هر فصل نيز آزمون جامع بر اساس تعداد سوال‌هاي اختصاص يافته از آن فصل در آزمون کارشناسی ارشد آورده شده است. همچنين پاسخ تشريحي به تمام سوالات کنکور سراسري در اين کتاب از ويژگي‌هاي قابل توجه مي‌باشد.

 

« فيزيك خاك »

منابع درس فيزيك خاك به شرح زیر می باشد
1ـ جزوه فيزيك خاك سنجش تکمیلی امیر کبیر شامل درسنامه و تست های طبقه بندی شده کنکور و تست های تالیفی شبیه سازی شده کنکور
2ـ مباني فيزيك خاك،دكتر برزگر
3ـ فيزيك خاك كاربردي،دكتر محبوبي
درس فيزيک خاک در رشته مهندسي علوم خاک در کنکور کارشناسی ارشد سال 91 شامل 30 تست بوده و داراي ضريب (1) مي‌باشد.در ميان ساير دروس در آزمون کارشناسي ارشد اين رشته،درس فيزيک خاک نياز به زمان بيشتري براي پاسخ گويي به تست‌ها دارد سرعت عمل و تسلط بر روي اين درس نسبت به ساير دروس از اهميت بيشتري برخوردار است.
سرفصل‌هاي درس فيزيک خاک شامل بافت خاک،ساختمان خاک،روابط وزني و حجمي آب خاک،پتانسيل‌هاي آب خاک، حرکت آب در خاک‌هاي اشباع و غيراشباع،گرماي خاک،هواي خاک،ديناميک خاک مي باشد.
اين درس در دوره کارشناسي در يک درس سه واحدي تدريس مي شود و علي رغم اين که مباحث اين درس نياز به حل تمرين بيشتري دارد، در طول يک ترم فرصت کافي براي دانشجو وجود ندارد تا انواع مختلف حرکت آب در خاک را مورد بررسي قرار دهد و معمولا اشکالات دانشجو و نقاط ضعف در رابطه با فصول پتانسيل هاي آب خاک،حرکت آب در خاک و گرماي خاک باقي مي ماند.
مطالعه منابع مباني فيزيک خاک دکتر عبدالرحمن برزگر و فيزيک خاک کاربردي دکتر علي اکبر محبوبي و مهندس علي اصغر نادري به علت اين که تمامي سر فصل هاي آزمون کارشناسي ارشد در اين درس از اين کتب معمولا جمع آوري مي‌شود به داوطلبان توصيه مي شود.
با توجه به ايرادات هر يک از کتاب هاي مرجع و کامل نبودن کتاب هاي کنکور در حال حاضر،در جزوه فيزيک خاک سنجش تکمیلی امیر کبیرسعي شده مجموعه اي کامل از کتب بالا باشد و با آوردن نمونه تست‌هاي حل شده اشکالات داوطلبان را در سر فصل‌هاي مختلف اين درس بر طرف سازد.به خصوص در اين کتاب مباحث حرکت آب در خاک و گرماي خاک به تفصيل مورد بررسي قرار گرفته و با ارايه مثال هاي متعدد به فهم بهتر داوطلب کمک مي کند.علاوه بر ويژگيهاي فوق ارائه پاسخ تشريحي به تمام سئوالات دانشگاه دولتي و آزاد سال‌هاي گذشته،اين جزوه را در بين کتب ديگر در اين زمينه کاملاً متمايز کرده است.

 

«بيولوژي خاك»

منابع درس بیولوژی خاک بصورت زیر می باشد
1ـ جزوه بيولوژي خاك سنجش تکمیلی امیر کبیر شامل درسنامه و تست های طبقه بندی شده کنکور و تست های تالیفی شبیه سازی شده کنکور
2ـ ميكروبيولوژي خاك،دكتر امتيازي
3ـ بيولوژي خاك،دكتر صالح راستين
درس بيولوژي خاک در رشته مهندسي علوم خاک در کنکور کارشناسی ارشد سال 91 شامل 30 تست بوده و ضريب آن (1) مي‌باشد.
سرفصل‌هاي درس بيولوژي خاک شامل جانوران خاکزي، ميکروفلور خاک (باکتري‌ها،قارچ‌ها،جلبک‌ها،ويروس‌هاو...)وچرخه عناصر غذايي (نيتروژن، فسفر، گوگرد، آهن و ...) در خاک و بررسي واکنش‌هاي بيوشيميايي آن‌ها در خاک است.
معمولاً دانشجويان در اين درس در رابطه با فصل چرخه عناصر غذايي داراي ضعف هستند،زيرا علاوه بر اين که نام تمامي ميکروارگانيسم‌هاي مختلف خاکزي و ويژگي‌هاي آنان را به خاطر بسپارند،تأثير آنها بر يکديگر و محيط خاک را نيز بايد تجزيه و تحليل نمايند.
در ضمن، مطالعه منبع بيولوژي خاک دکتر ناهيد صالح راستين نيز به داوطلبان توصيه مي¬شود.زيرا اکثر سرفصل‌هاي مربوط به کنکور کارشناسي ارشد در اين کتاب به تفصيل مورد بررسي قرار گرفته است.
کتاب بيولوژي خاک سنجش تکمیلی امیر کبیر به صورت يک مرجع مي تواند مورد استفاده دانشجو قرار گيرد زيرا به علت گسترده بودن مطالب و حجم زياد کتاب دانشجو فرصت کافي مطالعه کامل کتاب و به خاطر سپردن تمامي نام‌هاي ريز جانداران خاکزي را ندارد و از طرفي تمامي اين مطالب براي آزمون کارشناسي ارشد ضروري نمي باشد و از طرفي اين مراجع برخي از مفاهيم جديد بيوتکنولوژي خاک را که امروزه در اکثر دانشگاه‌ها تدريس مي شود ندارد. به همين منظور سنجش تکمیلی امیر کبیراقدام به تأليف جزوه بيولوژي خاک نموده و با بهره گيري از مطالب ارايه شده در دانشگاه‌هاي دولتي سعي شده است که مباحث مربوط به مؤثر بودن همزيستي، تهيه مايه تلقيح و روش‌هاي آزمايشگاهي و محاسبات راندمان متابوليک و ... اضافه گردد.زيرا در دانشگاه‌ها به علت کمبود امکانات آزمايشگاهي دانشجو با اين مباحث آشنا نمي‌شود در حالي‌که به صورت کاربردي در بخش کشاورزي در کشور در حال انجام است. در دوره ارشد و دکترا بیولوژی خاک بعنوان گرایشی مجزا بوده و علاقمندان در این حیطه می توانند در این زمینه ادامه تحصیل دهند.

 

«پيدايش و رده‌بندي خاك‌ها»

منابع پیشنهادی در زمینه درس فوق بصورت زیر است:
1ـ جزوه پيدايش و رده‌بندي خاك‌ها سنجش تکمیلی امیر کبیر شامل درسنامه و تست های طبقه بندی شده کنکور و تست های تالیفی شبیه سازی شده کنکور
2ـ پيدايش و رده‌بندي خاك، محمد باي بوردي
3ـ مباني خاك‌شناسي، ترجمه دكتر شهلا محمودي و دكتر مسعود حكيميان
4ـ مباني خاك‌شناسي و رده‌بندي خاك، دكتر فريدون سرمديان
5ـ جزوه دانشگاه تهران،دكتر شهلا محمودي
6ـ جزوه دانشگاه اصفهان، دكتر جلاليان
درس پيدايش و رده بندي خاك‌ها در رشته مهندسي علوم خاك در كنكور کارشناسی ارشد سراسري سال 91 شامل 30 تست بوده و داراي ضريب 1 مي‌باشد.
سرفصل‌هاي درس پيدايش و رده‌بندي خاك‌ها شامل:مفاهيم و نحوه پيدايش خاك،فرآيندها و عوامل خاكسازي،مشخصات افق‌ها و خاك‌هاي معدني و آلي، رژيم‌هاي حرارتي و رطوبتي،طبقه‌بندي خاك‌ها و انواع رده‌ها و نام‌گذاري سيستم‌هاي جديد مي‌باشد.
مباحث چالش برانگيز درس شامل: تأثيرات متقابل فاکتورهاي خاکسازي در ويژگي‌هاي خاک، ويژگي‌ها و افق‌هاي مشخصه در خاک‌هاي هر رده و همچنين نحوه رده‌بندي خاک‌ها با توجه به ويژگي‌هاي آنها بر طبق سيستم رده‌بندي soil taxonomy از مباحث چالش برانگيز اين درس مي‌باشند.
با توجه به توزيع و پراكندگي منابع ذكر شده گروه مولفین سنجش تکمیلی امیر کبیر براي يادگيري بهتر و استفاده از نكات مهم اقدام به تأليف جزوه پيدايش و رده‌بندي خاك‌ها نموده است.
در اين جزوه مطالب مربوط به تاريخچه خاکشناسي، فاکتورهاي خاکسازي، فرآيندهاي خاکسازي،رده‌بندي خاک‌ه،انواع رده‌ها و ويژگي‌هاي خاک در هر رده و...ساير مطالب به طور مشروح آورده شده‌اند. همچنين در داخل هر فصل سوالاتي استفاده شده است که پاسخ آن‌ها به طور مشروح ارايه شده‌اند و اينگونه سوالات به دانشجو کمک مي‌کنند تا مطالب را با عمق بيشتري درک کنند.همچنين سوالات پايان فصل نيز به دانشجو کمک مي‌کنند تا مطالب مربوطه را بهتر و کامل‌تر بياموزد.همچنين در تأليف اين کتاب سعي بر اين بوده است که تمامي نکات به طور کامل آورده شوند.

« فرسايش و حفاظت خاك »

برای درس فرسایش و حفاظت خاک منابع زیر پیشنهاد می گردد:
1ـجزوه فرسايش و حفاظت خاك سنجش تکمیلی امیر کبیر شامل درسنامه و تست های طبقه بندی شده کنکور و تست های تالیفی شبیه سازی شده کنکور
2ـ فرسايش آبي،دكتر رفاهي
3ـ فرسايش بادي،دكتر رفاهي

درس فرسايش و حفاظت خاک يکي از دروس رشته خاک‌شناسي مي‌باشد که در سال‌هاي اخير در آزمون کارشناسي ارشد سال 91 تعداد 30 سؤال با ضريب (1) از آن مطرح شده است.
منابعي که معمولاً براي اين درس مورد مطالعه قرار مي‌گيرند کتب "فرسايش آبي و کنترل آن" و "فرسايش بادي و کنترل آن" به نوشته دکتر حسينقلي رفاهي هستند که عليرغم داشتن اکثر مطالب،حجم زيادي دارند. کتاب ديگري به نگارش دکتر امين عليزاده به نام "فرسايش و حفاظت خاک" وجود دارد که حاوي مطالب زيادي است اما بطور خلاصه بيان شده و به تنهايي نمي‌تواند به عنوان منبع اين درس شناخته شود.
درس فرسايش و حفاظت خاک شامل دو بخش فرسايش آبي و فرسايش بادي مي‌باشد.مباحث اصلي و مهم فرسايش آبي شامل:انواع فرسايش آبي، کنترل فرسايش خندقي و کنار رودخانه‌اي،توليد رواناب و روش‌هاي تخمين آن،معادله جهاني فرسايش،مدل‌هاي فرسايش خاک و توليد رسوب،و مطالب مربوط به حفاظت مکانيکي و غيرمکانيکي خاک است. فرسايش بادي نيز شامل عوامل مؤثر در فرسايش بادي، انتقال ذرات توسط باد، نتايج حاصل از فرسايش بادي و کنترل فرسايش بادي مي‌باشد. در فرسايش آبي مباحثي که نام برده شد،ستون اصلي سؤالات کنکور کارشناسی ارشد را تشکيل مي‌دهند ولي از فصل مدل‌هاي فرسايش خاک و توليد رسوب معمولاً تعداد سؤال کمتري مطرح شده است. از اين رو گروه مولفین سنجش تکمیلی امیر کبیر با نگرشي متفاوت اقدام به تأليف جزوه فرسايش و حفاظت خاك نموده است كه جزوه تأليف شده حاضر با وجود داشتن تمامي مطالب و نکات موجود در اين درس و داشتن مطالبي که يا تا به حال در آزمون‌هاي گذشته بوده و يا ممکن است در آينده به عنوان سؤال مطرح شوند،با اين حال از طولاني شدن و بيان مطالب غيرضروري براي داوطلبين جلوگيري شده است. هم چنين اين کتاب سؤال‌هاي 10 سال گذشته آزمون سراسري و 5 سال گذشته آزمون دانشگاه آزاد را شامل مي‌شود که به همراه پاسخ‌هاي تشريحي مي‌باشند.
در کارشناسي ارشد گرايشي به نام فيزيک و فرسايش خاک وجود دارد و افرادي که مايل باشند مي‌توانند در اين گرايش فرسايش و حفاظت خاک را ادامه دهند.

آمار و ریاضیات
- جزوه نکته و تست آمار، سنجش تکمیلی امیرکبیر.